در جهان بههمپیوستهی تجارت امروز، ورود یک محصول به بازارهای جهانی دیگر تنها به «قیمت رقابتی» و «ظاهر مناسب» وابسته نیست. قوانین ایمنی، سلامت و محیطزیست بهقدری سختگیرانه شدهاند که هر محصولی برای حضور در بازارهای پیشرفته باید از لایهای عمیق از انطباق فنی عبور کند. در این میان، نشان CE بهعنوان مهمترین معیار انطباق در اتحادیهی اروپا، نقشی کلیدی در موفقیت تجاری شرکتها ایفا میکند. این نشان، نه یک «برچسب تبلیغاتی» بلکه بیانیهای رسمی از رعایت استانداردهای ایمنی و الزامات قانونی اروپا است؛ بیانیهای که بدون آن، ورود بسیاری از گروههای کالایی به بازار اروپا امکانپذیر نیست.
اگر شما صادرکنندهای هستید که قصد ورود به بازارهای بینالمللی را دارید، باید بدانید که این فرآیند دو بخش اصلی دارد: ابتدا، اخذ مجوزهای ضروری صادرات برای خروج قانونی کالا از کشور مبدأ، و سپس، انطباق با الزامات بازار مقصد. آشنایی با گواهی CE به عنوان یکی از مهمترین الزامات بازار اروپا، میتواند مسیر شما را شفافتر و هدفمندتر کند.
گواهی CE چیست؟
نشان CE) Conformité Européenne) علامتی است که روی محصول درج میشود و نشان میدهد تولیدکننده یا واردکننده تعهد داده است که محصول، با الزامات ایمنی، سلامت و حفاظت محیطزیست اتحادیهی اروپا منطبق است.در واقع نقشی مشابه گواهی استاندارد ملی ایران برای بازار داخلی را ایفا میکند، اما با تمرکز بر قوانین یکپارچه و هماهنگشده در سراسر اروپا.
CE یک «نشان کیفیت» نیست؛ بلکه نشان انطباق قانونی است؛ به این معنا که محصول حداقل الزامات ایمنی، عملکرد و سلامت تعیینشده در قوانین اروپا را رعایت کرده و میتواند بدون محدودیت در تمام کشورهای اتحادیهی اروپا و منطقهی اقتصادی اروپا (EEA) عرضه شود.
این انطباق با صدور یک سند رسمی به نام اظهارنامهی انطباق اتحادیه اروپا (EU Declaration of Conformity) تکمیل میشود؛ سندی که تولیدکننده طی آن اعلام میکند محصول با کلیهی استانداردهای لازم سازگار است. در برخی گروههای کالایی، این فرایند باید زیر نظر یک نهاد اعلانشده (Notified Body) انجام شود و در نهایت به صدور «گواهی نوع اتحادیهی اروپا» منجر میگردد.
در واقع، همانطور که برای کالاهای مصرفی گواهی بهداشت کالا و برای کالاهای دارای اثرات زیستمحیطی گواهی محیط زیست صادر میشود، نشان CE این الزامات را به صورت یکپارچه برای بازار اروپا پوشش میدهد.
تاریخچهی شکلگیری نشان CE
نشان CE در اوایل دههی ۱۹۹۰ میلادی، در مسیر شکلگیری بازار واحد اروپا معرفی شد تا موانع فنی تجارت بین کشورهای عضو برداشته شود. پیش از CE، هر کشور اروپایی گواهیهای ملی خود را داشت، که این موضوع برای تولیدکنندگان غیراروپایی فرایند صادرات را پیچیده و پرهزینه میکرد.
با اجرای «رویکرد نوین قانونگذاری» (New Approach) و بعدها «چارچوب قانونگذاری نوین» (NLF)، اتحادیهی اروپا تصمیم گرفت الزامات ایمنی را یکپارچه و استاندارد کند و در نتیجه، CE به یک نشان واحد برای ارزیابی انطباق در سراسر این منطقه تبدیل شد.
چرا دریافت گواهی CE ضروری است؟
ورود به بازار اروپا به معنای عبور از مجموعهای از الزامات حقوقی، فنی و ایمنی است که رعایت آنها برای عرضهی قانونی محصول کاملاً ضروری محسوب میشود. نشان CE در این مسیر نقش یک معیار مشترک و قابل استناد را ایفا میکند و رعایت آن میتواند بسیاری از چالشهای فنی و نظارتی را برطرف سازد. مهمترین دلایل اهمیت این گواهی عبارتاند از:
۱. شرط قانونی برای ورود به بازار اروپا
در واقع، هنگام تنظیم اظهارنامه گمرکی برای ورود کالا به اتحادیه اروپا، ارائه مستندات مربوط به CE برای بسیاری از گروههای کالایی یک شرط قانونی است و بدون آن، کالا در گمرک مقصد توقیف خواهد شد.
۲. امکان گردش آزاد کالا در منطقهی اقتصادی اروپا
محصول دارای CE میتواند در تمام کشورهای عضو EU و EEA بدون نیاز به آزمونهای اضافی یا گواهیهای جداگانه عرضه شود.
۳. کاهش ریسکهای حقوقی
داشتن پروندهی فنی کامل و مستندات CE میتواند در صورت بروز حادثه، نقص ایمنی یا شکایت مصرفکننده، مسئولیت حقوقی تولیدکننده را تا حد قابلتوجهی کاهش دهد.
۴. ایجاد مزیت در مذاکره با خریداران B2B
بسیاری از خریداران عمده، نمایندگان برندها و شرکتهای بینالمللی، CE را یکی از معیارهای کلیدی انتخاب محصول و تأمینکننده میدانند.
۵. تقویت برند و افزایش اعتماد بازار
نشان CE نشانهای از رعایت الزامات ایمنی و انطباق محصول با استانداردهای اروپا است و میتواند اعتماد مصرفکنندگان و شرکای تجاری را تقویت کند.
چه محصولاتی نیاز به گواهی CE دارند؟
الزام به دریافت نشان CE برای همهی کالاها یکسان نیست. تنها محصولاتی که در دامنهی دستورالعملها و مقررات اتحادیهی اروپا قرار میگیرند، باید این نشان را دریافت کنند. این قوانین، بر اساس میزان ریسک، نوع کاربرد و تأثیر محصول بر ایمنی مصرفکننده تدوین شدهاند. مهمترین گروههایی که مشمول گواهی CE هستند عبارتاند از:
- اسباببازیها
- تجهیزات الکتریکی ولتاژ پایین
- تجهیزات دارای الزامات سازگاری الکترومغناطیسی (EMC)
- ماشینآلات صنعتی
- تجهیزات پزشکی :این گروه از محصولات به دلیل حساسیت بالا، تحت نظارتهای دقیقی در بازارهای مختلف قرار دارند. همانطور که برای ورود به اروپا به نشان CE نیاز است، برای ورود همین تجهیزات به بازار آمریکا، اخذ تأییدیههای سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) یک الزام قانونی کلیدی محسوب میشود.
- تجهیزات حفاظت فردی (PPE)
- تجهیزات گازسوز
- کالاهای ساختمانی که تحت مقررهی CPR قرار میگیرند و استاندارد هماهنگشده یا ارزیابی فنی اروپایی برای آنها منتشر شده است.
- تجهیزات مورد استفاده در محیطهای انفجاری (ATEX)
- آسانسورها و بالابرها
- ابزارهای اندازهگیری
در مقابل، محصولاتی مانند مواد غذایی، داروها، محصولات آرایشی و بسیاری از مواد شیمیایی مشمول CE نمیشوند و مقررات دیگری برای آنها وجود دارد.
گواهی CE در چه کشورهایی الزامی است؟
گواهی CE در اصل برای ورود به بازار اتحادیه اروپا طراحی شده است، اما دامنهی اثرگذاری آن تنها به این منطقه محدود نمیشود و در سالهای اخیر به مجموعهای گستردهتر از کشورها و بازارهای همپیمان نیز گسترش یافته است. آشنایی با این دامنه، برای برنامهریزی صادرات و انتخاب مقاصد تجاری اهمیت بالایی دارد. کشورهایی که الزام یا پذیرش رسمی CE در آنها وجود دارد شامل موارد زیر میشوند:
- تمام کشورهای عضو اتحادیهی اروپا
- کشورهای عضو منطقهی اقتصادی اروپا (ایسلند، نروژ، لیختناشتاین)
- ایرلند شمالی
- بریتانیا (که همچنان در بسیاری از دستهها CE را میپذیرد.)
- ترکیه (به دلیل اتحادیهی گمرکی با اتحادیهی اروپا)
بهعلاوه، در برخی بازارهای خارج از اروپا نیز وجود CE میتواند موانع فنی تجارت را کاهش دهد و مسیر پذیرش محصول را هموارتر کند؛ حتی در شرایطی که الزام قانونی صریح برای آن کشور وجود نداشته باشد.

مراحل دریافت گواهی CE
فرایند دریافت نشان CE بسته به نوع و سطح ریسک محصول ممکن است ساده و کوتاه یا فنی و زمانبر باشد، اما در همهی موارد بر پایهی چند مرحلهی اصلی پیش میرود:
۱. شناسایی قوانین و دستورالعملهای مربوط
هر محصول ممکن است تحت چند دستورالعمل اروپایی قرار گیرد. نخست باید مشخص کنید کدام قوانین بر محصول شما حاکم است.
۲. استخراج الزامات ایمنی و عملکرد
پس از تعیین قوانین، الزامات اساسی آنها برای طراحی، ساخت و ایمنی محصول استخراج میشود.
۳. انتخاب استانداردهای هماهنگ (EN Standards)
استانداردهای EN بهعنوان مسیر رسمی اثبات انطباق شناخته میشوند و رعایت آنها، فرایند CE را سادهتر میکند.
۴. انتخاب روش ارزیابی انطباق (Modules A-H)
این بخش تعیین میکند که آیا محصول نیاز به خوداظهاری دارد یا باید توسط یک نهاد اعلانشده بررسی و گواهی شود.
انجام آزمونها و تهیهی پروندهی فنی (Technical File)
این پرونده شامل نقشهها، استانداردهای اعمالشده، نتایج آزمونها، تحلیل ریسک، دستورالعمل استفاده، نمونهبرداریها و مدارک سیستم کیفیت است.
این مرحله، که شباهت زیادی به فرآیند دریافت گواهی بازرسی کالا (COI) دارد.
۶. تنظیم اظهارنامهی انطباق اتحادیهی اروپا
تولیدکننده باید سند رسمی انطباق را امضا کند و مسئولیت کامل محصول را بپذیرد.
۷. درج نشان CE روی محصول
نشان CE باید بهصورت خوانا، پایدار و مطابق با مقررات روی محصول درج شود. در صورت حضور نهاد اعلانشده، شمارهی چهار رقمی آن نیز کنار نشان درج میشود.

در فرایند حملونقل کالا، از لحظهای که بار از مبدا حرکت میکند تا زمانی که سالم به مقصد برسد، ریسکهای مختلفی وجود دارد؛ از تصادف و آتشسوزی گرفته تا سرقت، آسیبدیدگی یا حوادث غیرقابل پیشبینی. همین ریسکها باعث شده موضوع بیمه باربری برای صاحبان کالا، شرکتهای حملونقل و فعالان حوزه تجارت، مانند مدارکی مثل صورت عدل بندی، گواهی بازرسی کالا و گواهی استاندارد، به یک ضرورت تبدیل شود. با این حال، بسیاری از افراد پیش از خرید بیمه، سوالات مهمی دارند؛ مثل اینکه بیمه باربری دقیقاً چه پوششهایی دارد، هزینه آن چگونه محاسبه میشود، چطور میتوان استعلام گرفت و در...
انواع روشهای دریافت CE
روش دریافت CE برای همهی محصولات یکسان نیست و بر اساس میزان ریسک، ماهیت فنی و مقررات مربوط به هر گروه کالایی تعیین میشود. به همین دلیل، فرایند ارزیابی انطباق در قالب چند مدل متفاوت اجرا میشود که هر کدام سطح متفاوتی از بررسی، آزمون و نظارت را شامل میشوند.
۱. خوداظهاری (Self-Declaration)
در محصولاتی که مقررات مربوطه حضور نهاد ثالث را الزامی نکرده است، تولیدکننده میتواند بدون حضور نهاد ثالث، فرایند CE را اجرا کرده و محصول را نشانهگذاری کند.
۲. گواهی صادرشده توسط نهاد اعلانشده (Notified Body)
در محصولات پرریسک، مانند تجهیزات پزشکی یا تجهیزات تحت فشار، حضور یک نهاد تخصصی مورد تأیید اتحادیهی اروپا الزامی است.
۳. مدلهای مبتنیبر سیستم مدیریت کیفیت
برای برخی دستهها، ممیزی کامل سیستم کیفیت (Modules H/H1) انجام میشود و پس از تأیید، تولیدکننده مجاز به درج CE روی محصولات خود خواهد بود.
مزایای دریافت گواهی CE برای کسبوکارها
- امکان صادرات قانونی و آزادانه به بزرگترین بازار مصرفی جهان
- کاهش ریسک حقوقی و فنی
- افزایش اعتماد مشتریان و شرکای تجاری
- ارتقای سطح کیفیت محصول از طریق رعایت استانداردهای رسمی
- تسهیل ورود به بازارهای غیراروپایی که CE را بهعنوان معیار انطباق میشناسند
امضای انطباق؛ آغاز مسیر حرفهای در بازار اروپا
نشان CE صرفاً یک علامت روی بدنهی محصول نیست؛ بلکه بیانگر مسئولیتپذیری سازنده و تعهد او به رعایت استانداردهای ایمنی و الزامات فنی اتحادیهی اروپا است.
برای کسبوکارهایی که حضور در بازارهای جهانی را دنبال میکنند، دریافت این نشان معمولاً بخشی از مسیر طبیعی توسعه و رقابتپذیری به شمار میآید.
درواقع CE «امضای انطباق» محصول شماست. همانطور که اسنادی مانند گواهی مبدأ و صورت عدلبندی هویت تجاری و فیزیکی محموله را مشخص میکنند، نشان CE هویت فنی و ایمنی آن را برای ورود به بازارهای پیشرفته تضمین میکند.